Omgeving Arthel

‘Het voert misschien wat ver om te zeggen dat het landschap er hier bezield uitziet, maar betoverend is het wel. Rondom Arthel liggen heuvels met bossen, waaruit ’s avonds het onheilspellende geroep van uilen en ander roofvogels klinkt. Daaronder strekken de glooiende graan- en korenvelden zich uit, met hier en daar een verloren wijngaard, die zijn best doet tot de vermaarde familie van de nabijgelegen Sancerre en Pouilly Fumé wijnen te behoren. Tussen de bossen, dorpen en landbouwgronden door zijn de vele kronkelende, met muurtjes omzoomde weggetjes geborduurd, die de weides waarop de lome Charolais koeien liggen te herkauwen in schotse en scheve vlakken verdelen, als op een grillig gewoven tapijt dat het leven uit de 18e eeuw wil verbeelden. Alleen de schaarse auto’s herinneren eraan dat het al hoog en breed de 21e eeuw is geworden. In de bermen en tussen het koren staan duizenden rode papavers, alsof Kees Brusse en Dora Groen uit de onvergetelijke film Dokter Pulder zaait papavers hier persoonlijk zijn langsgekomen om ons wat vrolijke uren te bezorgen. Om de zoveel kilometer beland je in een dorpje met een kerk, een stuk of twintig huizen, een Mairie, maar meestal - helaas - geen bakker of kruidenier. Ook in deze streek heeft de migratie naar de stad een grote vlucht genomen. Voor levensmiddelen en ander vertier moet je naar grotere plaatsen als Premery, Clamecy, Charité sur Loire of Corbigny of een van de vele markten bezoeken die eens per week in de grote en kleine dorpen rondom Arthel worden gehouden.’ (Uit: Windstilte van de ziel, p. 23)

Arthel

Arthel, dat een kleine honderd inwoners kent, heeft een rijk architectonisch erfgoed en valt onder de monumentenzorg van de departementale “petites cités de caractère”. Arthel bezit naast authentieke oude huizen, wasplaatsen en washuizen, maar liefst drie twee kastelen, het middeleeuwse Chateau de la Motte, het 17e eeuwse Chateau d’Arthel en een 19e eeuws landhuis. Het feodaal versterkt kasteel de la Motte uit de 13e eeuw, is gebouwd op een rotsachtige heuvel rond een oud moeras. Geflankeerd door 4 ronde en 4 rechthoekige torens, oorspronkelijk verbonden door rondgangen, waarvan er nog 1 bestaat. Interessant is een grote wachterskamer die dienst deed als schuilplaats voor de gevreesde Perrinet-Grèssard, tegenstander van Jeanne d'Arc, ten tijde van de 100-jarige oorlog. Openingstijden:Van 1 juli tot 10 augustus van 10.30u tot 12.00u en van 15.30 tot 18.00u. Elke eerste zondag van augustus organiseert de Mairie een ‘Journee de la peinture’ rond de grote vijver, waar tal van lokale kunstenaars hun werk exposeren. Vanuit Arthel kunt u alle kanten uit prachtige wandelingen door de bossen of de velden maken.

‘Vanuit onze tuin kan ik elke ochtend op Proustiaanse wijze kiezen of ik een wandelingetje ‘du coté du Brondault’ – het 17e eeuwse kasteel - of ‘du coté de la Motte’ – het 13e eeuwse kasteel - ga maken. Het eerste pad voert langs de kasteelmuren, hoge linde- en kastanjebomen en een ommuurd kerkhofje met een schitterend kapelletje, dat een beetje verloren tussen de velden ligt en zo uit een Italiaanse film lijkt te zijn geplukt. Het andere pad loopt langs de in de 19e eeuw herbouwde kerk, de oude én de nieuwe pastorie, en duikt dan via de Ouvroir Ste Marie - een oude handwerkschool voor meisjes – naar de vijver in het hart van het dorp. Dat pad koos ik vanochtend en tot mijn verbazing zag ik dat er een derde, zwarte zwaan op de vijver is neergestreken. Hij lijkt iets kleiner te zijn dan de witte, maar dat kan ook door zijn donkere veren komen, die minder scherp afsteken bij het water. De zwarte zwaan zwemt de hele tijd achter de twee witte aan en wordt door hen niet verjaagd of verdreven. Ze vormen nu een harmonieus zwart-wit trio, dat mogelijk nog statiger dan daarvoor over de kasteelvijver drijft.’ (Uit Windstilte van de ziel, p. 16)

Charite sur Loire

Het aan de oever van de Loire gelegen La Charité-sur-Loire is een prachtig middeleeuws stadje omringd door oude stadsmuren. Het is niet alleen de boekenstad van de Nievre, maar ook de stad van de blues. Elk jaar wordt hier in augustus het internationaal gerenommeerde Blues festival gehouden. De oude huizen en smalle straatjes liggen rond de imposante resten van een kloostercomplex. De met het klooster van Cluny verbonden priorij Notre-Dame de la Charité is één van de belangrijkste bezienswaardigheden van de Bourgondische romaanse kunst en ligt op de pelgrimsroute naar Santiago de Compostella. De priorij bestaat uit een prachtige kerk met een zeskante toren, die, op Cluny na, de grootste van Frankrijk was. In het centrum van de stad zijn diverse terrasjes, restaurants en een vijftiental aan het boek gewijde winkels (boekwinkels, kalligrafen, miniatuurschilders, boekbinders en tweedehands boekenzaken). In de zomer is er elke maand een grote boekenmarkt. In de buurt van La Charité-sur-Loire, liggen ook de restanten van een benedictijner klooster, de abdij van Fontmorigny, dat zich in 1149 aansloot bij de orde van Citeaux onder het gezag van Sint-Bernard. De architecturale bouw illustreert de geschiedenis van de cisterciënzer monniken. De kerk (12e eeuw), de gebouwen van de lekenbroeders (13e eeuw), de abdij (15e eeuw), visvijver, tuin,.en de ruines van het klooster zijn allen te bezichtigen.

‘Gisteravond liepen we door de smalle straten en stegen van Charité sur Loire, waar het jaarlijkse Blues festival aan de gang was. Op pleintjes, in cafés, overal waren optredens van blues bandjes, die soms meer op folkmuziek dan weer meer op rock & roll leken. Het was mooi weer, de terrassen zaten vol en door het hele stadje gonsde een aangename opwinding. Maar pas toen we tegen middernacht in de oude graanhal belandden en daar Big Pete Pearson - ‘The King of Blues of Arizona - hoorden, wisten we weer wat blues was. Al bij de eerste zinnen die deze inmiddels bejaarde zanger ten gehore bracht was er dat vanzelfsprekende samengaan van kracht en kwetsbaarheid, van luidkeels grommen en fluisterend stamelen: ‘I’m a screamer, baby’. De hele graanhal deinde, zong en huilde af en toe mee en kon er maar geen genoeg van krijgen. Tot drie keer toe moest de oude Pete strompelend op zijn kromme benen terugkomen. Het publiek was uitzinnig en dankbaar en dat was terecht. Het was de ziel zelf die zong.’ (Uit: Windstilte van de ziel, p.75)

Clamecy

Dit middeleeuwse stadje behoort ook tot de "petites cités de caractère" van de Nievre en is tevens het toeristische centrum van de streek Les Vaux d'Yonne. Clamecy was vroeger het belangrijkste centrum voor de houtvoorziening aan Parijs. Dit wordt nog elk jaar gevierd met houtvlotten wedstrijden op de Yonne. Het stadje met pittoreske straatjes en fraaie 15e eeuwse vakwerkhuizen heeft een fraaie, 12e  eeuwse Bourgondisch-gotische kerk St. Martin met 16e eeuwse toren in flamboyante stijl. Een andere interessante kerk is de Eglise Notre-Dame-de-Bethléem, opgetrokken in oosterse stijl. Hier vertoefden de 50 bisschoppen van Bethlehem na de verdwijning van het Latijnse kerkelijke koninkrijk van Jeruzalem in 1225. Ze verbleven er tot 1789. Clamecy is tevens de geboorteplaats van de beroemde Franse schrijver en Nobelprijswinnaar Romain Rolland (1866-1944). Naar hem is ook het plaatselijke museum vernoemd: le musee d’Art et d’ Histoire Romain Rolland, dat behalve een schilderijencollectie uit de 18e eeuw tot de 20e eeuw ook een interessante collectie aardewerk en archeologische opgravingen, onder meer van Compierre, uit de streek herbergt. Heerlijk eten kunt u bij Restaurant l’Angelus of de Auberge de la Chapelle.

"Er is slechts een heldendom in de wereld; dat is de wereld te zien zoals hij is; en haar lief te hebben." (Romain Rolland, La vie de Michel-Ange)

Compierre

Veel, heel veel oude stenen van oude kastelen, kerken en abdijen zijn er te bewonderen in de Nievre en dat maakt deze streek tot zo’n bijzonder cultuurlandschap. Op nog geen vijf minuten rijden van Arthel vindt u meteen al de archeologische site Compierre, een Gallo-Romaanse nederzetting die verscholen ligt in het woud tussen Saint-Révérien en Champallement. U kunt hier de ruïnes van een dorp bezoeken dat verdween aan het eind van de 4e eeuw. Aanwezig zijn nog de restanten van een theater, het huis van de slager, een prachtige cirkelvormige tempel, winkels en ateliers rondom het forum. De nederzetting is omgeven door bossen en lijkt een welhaast mythische plek. U kunt hier prachtige wandelingen maken in welk seizoen dan ook. De talrijke voorwerpen die bij opgravingen tevoorschijn zijn gekomen zijn te bezichtigen in het Musée d'Art et d'Histoire Romain Rolland in Clamecy.

‘De mooiste plek waar natuur en cultuur samenkomen is het hier vlakbij gelegen Compierre, een Gallo-romaanse stad in de bossen, waar men sinds de 19e eeuw opgravingen verricht. Maar dat weet bijna niemand, want we wandelden vanmiddag alleen langs de bemoste resten van het forum, de cirkelvormige tempel, de necropolis en de werkplaatsen van been- en bronsbewerkers, die verscholen in het bijna mystiek aandoende bos liggen. Op gegeven moment doemde in het bos een weidse, met varens begroeide kom op en nog voordat we het bordje raadpleegden, wisten we al dat dit het theater was, dat zo’n 20 eeuwen geleden ruim 5000 man kon plaatsen. De natuur had bezit genomen van de stenen, maar de vorm schemerde nog door het vele groen heen. Ooit klonken hier de verzen van Romeinse treurspelen, nu was het doodstil, op het tjilpen van een verschrikte vogel na. Over de oude Romeinse weg die vroeger Entrains met Autun verbond, wandelden we de eeuwen terug tot onze oude Volvo, die verlaten op de parkeerplaats stond. In onze zakken schuurden de drie oranjekleurige scherven, die we onder een omgewaaide boom hadden gevonden, en die, zo maakten we elkaar wijs, vast en zeker van een Romeinse kruik afkomstig waren.’ (Uit: Windstilte van de ziel, p.35)

Corbigny

Corbigny ligt op een half uurtje rijden van Arthel en is eveneens geklasseerd als “petites cités de caractère” . Het is gelegen in het dal van de Anguison, met veel leuke winkeltjes, oude huizen met façades uit de 15e en 16e eeuw en meerdere goede restaurants en leuke terrasjes. Iedere vrijdag is het markt en iedere 2e dinsdag van de maand is er een veemarkt in Corbigny die veel belangstelling trekt. In de abdij Saint Leonard worden jaarlijks diverse muziek en beeldende kunst tentoonstellingen georganiseerd. De kerk de St.Seine is opgetrokken in flamboyant gotische stijl en bezit, zoals zoveel Franse kerken, een beeld van Jeanne d'Arc uit 1870. Restaurant Le Cepage is een aanrader en ook, hoewel een iets bescheidener keuken, La Passion.

Donzy

Het stadje Donzy ligt op de samenvloeiing van de Nohain en de Talvanne. Er zijn religieuze monumenten uit de 12e eeuw te zien alsook middeleeuwse huizen met vakwerk en panden met renaissancegevels. Wat je zeker niet mag missen is de Molen van Maupertuis, die pal in het dorpscentrum staat. Deze molen was een van de 57 molens, die hier vroeger langs de Nohain en haar zijrivieren stonden. Het binnenwerk en alle onderdelen waarmee graan werd gemalen zijn nog volledig intact gebleven. Fraai is ook de 'moulin à huile de noix', net buiten Donzy, waar in een van de meest tot de verbeelding sprekende huizen van de Nièvre, op een eiland, olie uit noten wordt geproduceerd. Verder zijn er in Donzy meerdere Brocante zaken en een goed restaurant met terras: Le grand Monarque.

Montenoison

In Montenoison, op nog geen vijf minuten rijden van Arthel, ligt een van de hoogste heuvels van de Nivernais (417 meter), waar u een schitterend uitzicht heeft op de bergen van de Morvan, het beschermde natuurpark. Hier liggen ook de resten van een belangrijk 13de eeuws kasteel, gebouwd door de gravin van Nevers ,vanwege de strategische ligging en de vruchtbare bodem. Ook de Romeinen gebruikten deze plek reeds op de kruising van twee belangrijke Romeinse wegen om hier een kamp te installeren. In de 18de eeuw werd het kasteel verlaten en verviel het tot een ruïne. Op de heuvel staat nu een mooi gerestaureerde kapel (12de-16de eeuw) met een 16de eeuwse klokkentoren. Enkele malen per jaar worden er in de kerk concerten gehouden en op het veld voor de kerk een grote Brocante markt georganiseerd.

Nevers

In deze stad waar de Franse schrijfster Marguerite Duras geboren is en die daarom een belangrijke rol speelt in haar roman Hiroshima, mon amour (overigens door Alain Resnais prachtig verfilmd), zijn vele bezienswaardigheden, waaronder de kerk St. Etienne. Deze Romaanse kerk met een hoge en sobere gevel werd gebouwd aan het eind van de 11e eeuw. Opmerkelijk is ook de magnifieke koorsluiting met straatkapellen. Door de korte bouwperiode en geringe wijzigingen is deze driebeukige basiliek een subliem voorbeeld van de bouwkunst van Cluny. Ook de kathedraal de Saint-Cyr et Sainte-Julitte., waarvan de bouw duurde van de 11e tot de 16e eeuw, is een bezoek waard. Het opvallendste aan het gebouw is dat er twee koren zijn. Het oostelijke koor is gotisch, het westelijke is romaans. Maar wat vooral bijzonder is, zijn de moderne glas in loodramen, die door moderne kunstenaars zijn gemaakt. Oude en nieuwe kunst vloeien hier op harmonieuze wijze samen. Nevers is ook bekend vanwege de mythe omtrent Bernadette Soubirous, beter bekend als Bernadette van Lourdes. Zij zou als meisje getuige zijn geweest van de verschijningen van Maria, bij Lourdes. In Nevers zijn vele mooie winkels en cafe’s, en enkele zeer goede restaurants, waaronder: Jean-Michel Couron, La botte de Nevers en Cour St. Etienne. Zomers wordt er twee maanden lang een festival met muziek en theater gehouden op La Plage, het strand aan de oever van de Loire.

Premery

Premery ligt in een mooie heuvelachtige omgeving aan de rivier de Nièvre. Het grootste deel van de middeleeuwse ommuring is behouden gebleven. Het aangename stadje heeft een kasteel dat de zomerresidentie van de bisschoppen van Nevers was. Van de middeleeuwen dateert nog het mooi versterkte portaal uit de 14e eeuw, dat gelijkenissen vertoont met de Porte-du-Croux. Het hoofdgebouw is gewijzigd in de 16e eeuw. U vindt er ook het museum van antiek aardewerk. Bezienswaardig zijn verder de gerestaureerde kerk St. Marcel, een voormalige collegiale kerk uit de 13e en 14e eeuw met een massieve toren. Opvallend in het interieur zijn de gotische korfbogen en de brede zijbeuken. De apsis heeft 2 verdiepingen met vensters. Interessant is een piëta uit de 15e eeuw, vervaardigd door een leerling van Claus Sluter. Vlak bij de kerk staat het zogenaamde “huis van de Heilige”. Er is ook een museum in Premery, dat de fraaie aardewerkkunst van de Nivernais tentoonstelt. Verder is de plaatselijke Charcutier niet alleen een van de vriendelijkste uit de omgeving, maar maakt hij ook heerlijke quiches, pates, worsten en salades. Bij Serge, in zijn Resto des copains, kunt u voor 13 euro een eenvoudig menu inclusief wijn bestellen. Datzelfde kan ook Chez Lilly, maar dan iets beter en voor een paar euro meer. Op zaterdag en dinsdag is het markt en verder worden er regelmatig grote Brocante markten gehouden.

Saint-Saulge

Saint-Saulge is een van de 32 oude burggraafschappen van de Nivernais en is gelegen op het zuidelijk klein massief van kristallijn gesteente. Saint-Saulge was vroeger een benedictijner priorij, en ontwikkelde zich tot een groot handels- en kunstcentrum, met belangrijke markten. In de 19e eeuw werden hier zelfs de belangrijkste jaarmarkten van Frankrijk gehouden. We zijn hier in een streek van dromen en legenden, waar u in het dorp de getuigenissen van zult vinden. Een bekende legende is vereeuwigd op ansichtkaarten en houdt verband met de bouw van de kerk, zogezegd het werk van feeën. Een andere legende is die van de koe op de kerktoren, die er overigens nog steeds staat, zoals u zult ontdekken als u voor de ingang even omhoog kijkt. Bezienswaardigheden in het dorp zijn verder de kerk Saint-Martin, de verschillende oude huizen met interessante nivernaise architectuur, een wasplaats midden in het centrum gelegen, het 19e eeuwse kasteel van Saint-Pierre en een oud postkoetshuis. Langs een mooie weg kan men ook nog de Romaanse kerk van Jailly bezoeken Moleculair eten doet men niet alleen in Spanje bij El Bulli, maar ook in Saint Saulges, waar men in restaurant Les Legendes deze moderne culinaire methode kan proeven.

Vezelay

En als u dan toch in de Nievre bent, kunt u uiteraard niet om Vezelay heen, waar misschien wel de mooiste Basiliek van Frankrijk staat, La Sainte Madeleine geheten. Deze basiliek wordt eén van de grootste cultuurschatten van de Bourgogne genoemd en dat is niet overdreven. In het bedevaart stadje kunt u het beste het spoor van de middeleeuwse pelgrims volgen door via de schilderachtige straatjes van de oude stad omhoog te lopen naar de voormalige kloosterkerk. Al in de 9e eeuw bezat de abdij naar verluidt de relikwieën van Maria Magdalena. De basiliek is daarom ook eeuwenlang een belangrijke ontmoetingsplaats voor bedevaartgangers geweest. In de 11e eeuw werd Vézelay een van de vier vertrekpunten voor  pelgrims naar Santiago de Compostella.

‘In Vézelay begint een van de vier Franse pelgrimsroutes die naar de kathedraal van de heilige Jacobus in Santiago di Compostella leiden, waar volgens een officieel pauselijk decreet uit 1884 zijn beenderen zouden liggen. Jaarlijks vangen hier duizenden moderne ‘pelgrims’ de vele honderden kilometers lange wandeling aan, waar ze zo’n drie maanden over doen, om de alom betwijfelde overblijfselen van een in 44 na Chr. in Jerusalem onthoofde discipel van Jezus te gaan bewonderen. Dat is niet bepaald om de hoek bij Noord Spanje, zou je zeggen, dus hoe zijn die beenderen daar dan verzeild geraakt? Pas zo’n 500 jaar na Jacobs dood wordt er in een manuscript, getiteld Breviarum Apostolorum, waarin het leven van de twaalf discipelen beschreven wordt, gesuggereerd dat Jacob naar Spanje zou zijn gegaan, om het volk aldaar tot het christendom te bekeren. En weer ruim twee eeuwen later, in 786, schreef de monnik Beatus de Liebana dat Jacob daarom als de heilige vader van Spanje beschouwd moet worden. Zo kun je zeven eeuwen na je onthoofding toch nog op een heilige troon terecht komen. De Spaanse koningen omarmden deze nieuwe heilige vader vrijwel onmiddellijk. Ze hadden hem ook bitter hard nodig in hun strijd tegen de Arabische Moren die grote delen van Spanje bezet hielden. Jacob kwam met andere woorden uit de hemel vallen, als verbindend symbool voor het Spaanse volk, in de tijd van de Reconquista, de herovering van het Spaanse grondgebied. Slechts enkele decennia later – o schoon toeval - wordt dan het graf van Jacob in Spanje gevonden, krijgen zijn beenderen een gouden kist en wordt er een kerk omheen gebouwd. Het pelgrimsoord Santiago di Compostella was geboren.’ (Uit Windstilte van de ziel, p. 58)

Maar Vezelay was niet alleen een ontmoetingsplaats voor pelgrims, maar ook voor koningen, ridders, schrijvers en kunstenaars. De Franse filosoof Georges Bataille en Jules Roy woonden hier, evenals de architect Le Corbusier en de dichter Paul Claudel. Het prachtige stadje heeft vele oude huizen, waarin kunstgaleries, souvenir-, delicatessen- en wijnwinkeltjes zijn te vinden. Ook restaurants zijn er in overvloed. Achter de basiliek is op de voormalige omwallingen een uitgestrekt terras met bomen aangelegd, waar men een schitterend uitzicht heeft over de Morvan. Aan de voet van de heuvel van Vézelay is het dorpje Saint-Père gelegen. Hier liggen de Fontaines salees, met Gallo-Romaanse thermen met bassin en zwembad, waar al vanaf 2300 vóór Christus een geneeskrachtige bron met natriumrijk water omhoog borrelt. Men vindt hier behalve een mooie kerk ook een van de beste chef-koks van Frankrijk: Marc Meneau. Prijzig, maar het beste wat de Bourgogne u culinair te bieden heeft.

‘We vonden een goed en eenvoudig hotel vlak tegenover de Basiliek Ste. Madeleine, waarvan ik nu de fraaie timpanen van het voorportaal door mijn raam kan zien. Ik heb er na het eten een paar onverwacht mooie momenten doorgebracht. Al bij binnenkomst werd ik gegrepen door de schoonheid van deze kerk, met zijn hoge, kalkwitte gewelven, de roze, ranke arcaden en vooral de verbazingwekkend mooie kapitelen. In tegenstelling tot zoveel andere kerken, zijn dit geen grove Romaanse beeldhouwwerken, maar stralen ze een en al fijnheid, subtiele zeggingskracht en verstilde beweging uit. Het is net of de voorstellingen niet met grove beitels zijn uitgehouwen, maar of ze al in de steen lagen te sluimeren en te wachten op de behoedzame vingers die hen eindelijk zouden ontdoen van het stenen omhulsel dat hen al eeuwenlang bedekte. De hele bijbel vertaald in tedere en aangrijpende beelden. Ik begon het bijna te betreuren dat ik geen katholiek was! Van zulke kerkelijke schoonheid moet je bijna wel gelovig worden.’ (Uit: De liefde dus, p.61)

Alain Fournier en Georges Sand

Mocht u nog meer cultureel erfgoed tot u willen nemen, dan kunt u iets verder weg ook nog de steden Autun of Bourges bezoeken, of bijvoorbeeld de geboortehuizen en woonplekken van de beroemde Franse schrijvers Alain Fournier van ‘Le Grand Meaulnes’, in La Chapelle-d'Angillon, (85 km) en Georges Sand in Nohant (160 km). Zeker Nohant is het tochtje waard, want deze ontmoetingsplek van de Franse 19e eeuwse culturele elite blijft ook 21e eeuwse bezoekers tot de verbeelding spreken. Bovendien worden hier elk jaar diverse concerten, theater voorstellingen en dansfeesten georganiseerd en kunt u er ook nog altijd het poppentheater bewonderen dat Sand daar samen met een van haar vele geliefden, de componist Frederic Chopin, bouwde.














Colette

Ook kunt u in het kasteel van Saint-Sauveur-en Puisaye (52 km) het zeer fraai gerenoveerde Musee Colette bezoeken. Deze vroeg 20e eeuwse schrijfster heeft jaren in de Puisaye (de streek vlak ten noorden van de Nievre) gewoond en er ook veel over geschreven. Er zijn veel mooie portretfoto’s, schilderijen en schrijfmeubels te bewonderen en er is een interessante documentaire over haar leven en werk te zien. Verder is deze streek bekend om de vele keramiek ateliers.

Natuur & bewegen

Is de culturele honger bevredigd, dan biedt de natuur van de Nievre nog tal van sport en recreatiemogelijkheden. Zo kunt u zwemmen, vissen en watersport bedrijven op een van de vele meren en rivieren die de streek rijk is. Per kano, stoomboot, luchtbed of waterfiets, het is maar waar u de voorkeur aan geeft., Verder, we hoeven het hier nauwelijks meer te herhalen, kunt u overal wandelen dat het een lieve lust is. Vrijuit of met een gids, voor het kanton Prémery alleen al is een gids met 16 wandelingen beschikbaar. Over de paden en lanen in het bos van Bertranges is tevens een gids uitgegeven, waarin maar liefst 28 wandelingen beschreven staan. De omgeving van Corbigny is te ontdekken in 22 beschreven wandelroutes. Saint-Saulge heeft speciaal voor het toerisme m.b.t. de tweede Wereldoorlog een 11-tal wandelingen gemaakt, die behalve het fraaie landschap en het rijke patrimonium ook het verzet tijdens de oorlog aan bod laten komen. Voor de lange afstandroutes (bijv. langs Nivernais-kanaal of Santiago-de-Compostella) zijn aparte kaarten beschikbaar. Arthel ligt op ongeveer 3 kilometer afstand van de route GR654 naar Santiago de Compostella, die loopt via Vézelay en Prémery naar Nevers.

Op een uur rijden van Arthel ligt het nationale natuurpark van de Morvan, waar u iets hogere bergwandelingen kunt maken, tot zo’n 1200 meter op de Mont Beuvray. Als u toch liever op de fiets gaat zitten en geen angst voor heuvels hebt, dan zijn er tevens diverse fietsgidsen uitgegeven, waaronder De Nièvre per fiets met 48 routes (30 tot 70.km) Verder heeft de kantongemeente Saint-Saulge een topografische gids uitgegeven, waarbij 16 mountainbike routes vermeld staan. De mountainbiker in spe ontdekt langs het bosrijke en heuvelachtige parcours monumenten, lokale producten en legenden.

Ten slotte, als u liever stoomt en luiert dan fietst of wandelt, en toch aan uw gezondheid wil denken, kunt u terecht in de prachtige thermen van Saint Honoré-les-Bains, een kuuroord dat uiteraard eveneens door de Romeinen reeds ontdekt werd, en over diverse, geneeskrachtige waterbronnen beschikt.